Osmanlı Yadigarı Bir Şehir: Gostivar

Osmanlı Yadigarı Bir Şehir: Gostivar

Saat kulesi ve camisiyle Makedonya’nın 80 bin nüfusluk şehri Gostivar, tam bir Osmanlı şehri…

Şar dağının eteklerinde, Polog vadisinin verimli topraklarında kurulu olan Gostivar, Makedonya’nın hem siyasi hem de ekonomik açıdan önemli şehirlerinden biri.

Arnavutluk ve Kosova ile sınır şehri olan Gostivar, çok kültürlü hayatın sembol şehirlerinden biri. Nüfusunun yüzde 70’i Müslümanlardan oluşan Gostivar, önemli sayıda Türk’e de ev sahipliği yapıyor. Şehir her ne kadar tarihî eserleriyle ön plana çıkmıyor da olsa, Osmanlı hayat tarzının, gelenek ve göreneklerinin bugün de yaşatıldığı bir kültürel merkez konumunda.

Gostivar’da ağırlıklı olarak Arnavutlar yaşıyor. Nüfusu 81 bini bulan şehirde Türkler yüzde 10’luk nüfusuyla Arnavutlar ve Makedonların ardından üçüncü büyük etnik grup.

Şehrin ismine ilişkin farklı rivayetler var. Gostivar “misafiri bol, misafirperver” anlamında kullanılıyor. Şehrin çevre köylerinde yaşayanlar, geçimini tarım ve hayvancılıktan kazanırken; tüketimi sağlayan asıl gelir, yurt dışında çalışan gurbetçilerden geliyor. Gostivar Türkleri ağırlıklı olarak terzilik, berberlik gibi baba mesleğini sürdüren esnaflardan oluşuyor. Ancak günümüzde ticaretle uğraşan Türklerin sayısında da bir artış sözkonusu… Gostivar ve çevre belediyelerde tatlıcılığın ayrı bir yeri var. Zira eski Yugoslavya ülkelerinin tümünde ve birçok Avrupa ülkesinde çok sayıda bölge insanı, tatlıcılıkla uğraşıyor.

Özel ve devlet okullarının yanısıra, fakültelerin de bulunduğu Gostivar’ın caddeleri günün her saatinde kalabalık. Şehir, iş ve eğitim dünyasının gözde merkezlerinden biri olma yolunda hızla ilerliyor.

VARDAR NEHRİNİN DOĞDUĞU YER

Deniz seviyesinden 510 metre yükseklikteki Gostivar, iklimi ve tabiatıyla Makedonya’nın önemli turizm merkezlerinden biri. Ülkenin en büyük doğal parklarından biri olan Mavrova milli parkı, Gostivar bölgesinde yer alıyor. Bünyesinde kayak pistlerini de barındıran Mavrova, özellikle kış turizmi açısından yalnızca Gostivar’ın değil Makedonya’nın da gözde mekânlarından…

Şehrin içinden geçen Vardar Nehri, ülkenin birçok şehrinde olduğu gibi Gostivarda da, hayata hareketlilik katıyor. Polog ovasını inci gibi suyuyla besleyen; üsküp, Köprülü ve Gevgeli şehirlerinden geçerek tüm Makedonya’ya hayat veren Vardar Nehrinin memleketi de Gostivar.

Yunanistan üzerinden Ege denizine dökülen ve dörtte üçü Makedonya topraklarında bulunan Vardar Nehri, ülkenin en uzun akarsuyu… Gostivar’a 5 km uzaklıkta, 683 metre yükseklikteki Vrutok köyü, şehrin en güzel sayfiye yerlerinden birine ev sahipliği yapıyor. Vardar’ın yeryüzüyle buluştuğu kaynağın etrafında hizmet veren işletmeler, özellikle yaz akşamlarında şehrin hengâmesinden uzaklaşmak isteyenlerin ilk durağı…

GOSTİVAR SAAT KULESİ VE CAMİSİ

Gostivar denince ilk akla gelen yapı, saat kulesi… Şehrin sembolü haline gelen kule, 1566 yılında inşa edilmiş. Gostivar’da ayakta kalmayı başarmış en eski yapı olan saat kulesi, birçok kez restore edilmesine rağmen, mimarî özelliklerini büyük ölçüde koruyor.

Kulenin inşa edildiği alan, bugün de şehrin merkezi konumunda… Tarihî saat kulesi, yanıbaşında yükselen camiye de ismini vermiş. Ancak Saat Camii, adını aldığı kule kadar şanslı değil. En son 15 yıl öncesinde geçirdiği restorasyonun ardından bugünkü haline kavuşan cami, eski görünümünden hiçbir iz taşımıyor. Üzerinde yükseldiği tarihî temeller ise, 17. asra kadar uzanıyor. Avlusunda ulemanın, Osmanlı askerlerinin yattığı cami, bugün Gostivar’da bulunan yedi cami arasında cemaati en kalabalık olanı…

1688 tarihli vakıfnâmesinde, Saat Camisi’nin yanında bir medresenin de bulunduğu yazıyor. Çevre köylerden gelen çocukların eğitim gördüğü medrese, aynı zamanda Gostivar’ın ilk okulu olma özelliğini de taşıyor. Fakirler için bir aşevi hizmeti de gören medresenin içinde vaktiyle bir kütüphanenin de bulundugu aktarılıyor.

İki şerefeli tek minaresi ile Saat Camii, yanı başındaki saat kulesiyle birlikte Gostivar semalarını süslemeye devam ediyor.

Kaynak: Kuzey Haber Ajansı