OSMANLININ ASALETİ

Bilindiği gibi 1831  Yılından itibaren Balkanların önemli bir Merkezi olan Makedonya'nın MANASTIR Kenti RUMELİ'nin  Başkenti ve üçüncü Ordu Komutanlığının Merkezi olmuştur. 08 Ekim 1912 Tarihinde başlamış olan Birinci Balkan Savaşı sonunda Osmanlı'nın  o güzelim Rumeliyi kısa bir sürede kaybetmesinin yorumu elbette tarihçilerin konusudur. Ancak aynı anda Karadağ Prensliği, Sırbistan,Yunanistan,Bulgaristan ve ayrıca Makedonların da, Çarlık Rusya ve İngiltere'nin de destek ve kışkırtmalarıyla yapılmış olan bu savaş sırasında  Soylu Atalarımız aynı anda İngilizlerle de Orta Doğuda çarpışıyordu. Bundan dolayı BALKAN Savaşlarını kanaatimce bir HAÇLI SEFERİ olarak adlandırılabilir.

Atalarımız gittiği her yere Adalet götürdüğü gibi, bu toprakları da imar edip oralarda sayıları tespit edilmesi güç olan birçok tarihi taşınmaz eser bırakmıştır. Manastır 1382 Yılında Birinci Murat HAn (Hüdavendigâr) zamanında Evrenos Bey ve Timurtaş Beyin kumanda ettiği Ordu tarafından hiçbir direnişle karşılaşmadan ferthedilmiştir. Bu fetih olayını başka bir yazımızda değeli okurlarımıza takdim edeceğiz. Anılan tarihte Manastır'ı Sırp Çarı DUŞAN büyük bir istibdatla yönetiyordu. Osmanlı gelir gelmez şehri imar etmeye başlamış, Hanlar ,Hamamlar,Köprüler,Kanalizasyon,Medreseler,Bedesten ve Camiler inşa etmiş ve elbette Hristiyanların da kilise inşa etmelerine mani olmamıştır. Zaten Manastır ismi bu Kente Kiliselerinin çokluğu nedeniyle Osmanlılarca verilmiştir. Makedonların  BİTOLA adını verdikleri bu şehir Osmanlıdan Önce KRİVA VODENİTSA (Eğri Değirmen) adını taşıyordu. Ayrıca el sanatları geliştirilip, Manastıra ; Tütün, Pamuk, Susam ve Pirinç tarımını da beraberinde getirmiştir. Sabun ve Hamamı da Osmanlı getirmiştir bu topraklara. Makedonlar Sabun ve Hamam sözcüklerini Türkçe olarak kullanırlar. (Kaynak ; Manastır Askeri İdadisi Tarih Öğretmeni Binbaşı Tevfik Bey)  Bu bilgi hem Makedonca hem Türkçe olarak 1911 yılında  yayınlanmış olup, Makedonca olarak yazılan Belgeden derlenmiştir. Büyük Önder ATATÜRK'ün de Tarih Öğretmenidir. Cumhuriyet döneminde Milletvekilliği yapmış olup 1945 yılında ölmüştür.

Balkan Savaşlarının Yüzüncü Yılı dolayısıyla bir çok Konferans ve Paneller düzenlenmektedir. Manastırı Kahraman Osmanlı Askerleri sayı ve teçhizat, özellikle top sayısı bakımından üstün olan  Sırplar karşısında üç günlük bir çarpışma sonunda teslim etmiştir. Pirlepe civarında 16 Kasım 1912 tarihinde  başlayan çarpışmaların 19  Kasım günü Osmanlının mağlubiyeti ile sonuçlanacağını  anlayan Zeki Paşa, Orduya fazla zayiat verdirmemek için , askerlerimizin Güney-Doğu istikametine doğru çekilmesini emretmiştir.

Şanlı Komutanımız Manastır Şehrini Sırp Generale teslim ederken kendisiyle yaptığı görüşmede, o tarihte inşa halinde olan ve henüz üst katı ve çatısı tamamlanmamış olan ORDUEVİ Binasının projesine uygun bir şekilde tamamlanmasını rica ederek, Proje ve kalan ödeneğini altın olarak  olarak Sırp Generale teslim etmiş ve karşılığında da belge almıştır. Sırp General da aynı projeyi uygulayarak bu görkemli Osmanlı yapısının inşaatını tamamlamıştır. Bugün yine Orduevi olarak Makedon Ordusu tarafından kullanılan bu bina Hamidiye Caddesinde , bugünkü Şirok Sokakta ATATÜRK'ün Liseyi bitirdiği Askeri İdadi Binası karşısındadır.Şanlı Atalarımız terk ettikleri eserlerin hiçbirine zarar vermedikleri gibi onların onarılması için Vakıflar bırakıp gitmişlerdir. Bu Binanın Avizesi ise Üsküp'te 1925 Yılında  Sırplar tarafından yıkılan ve yerine  Ordu evi Binası yapılan o güzelim  BURMALI CAMİ sinin avizesidir. Bu avizeyi Sırplar Üskü'ün sembolü sayılan Ordu evi Binası salonuna yerleştirmişlerdir. 26 Temmuz 1963 tarihinde talihsiz Üsküp Depremi sırasında bu Orduevi yıkılmış ve bu avize fazla bir zarar görmeyip onarılarak Manastır Orduevi binasına takılmıştır. 

Küçük bir Balkan Ülkesi olan Makedonya'nın  yüz ölçümü 25.000 Km karedir. Osmanlı 1912  yılı sonunda buradan ayrılırken 1400 dolayında taşınmaz eser bırakmıştır. Haçlı zihniyeti özellilkle Komunist Dönemde bu eserleri yıkma yarışına girmiş ve sonucunda Makedonya topraklarında bu gün ancak 237  taşınmaz eser kalmıştır. 

8 Mayıs 2002  tarihinde Makedonya'daki Genel Seçimler öncesinde, dönemin Makedonya  Başbakanı Sn. Ljupço GEORGİEVSKİ , Türk seçmenlerin de oylarını alabilmek maksadıyla ATATÜRK'ün Liseyi bitirdiği  Askeri İdadi Binasındaki ATATÜRK Müzesini ziyarete gitti. Kendisine o tarihte T.C. Üsküp B.Elçiliği Kültür Müşavir sıfatıyla ben refakat ediyordum. Tam yukarıda sözü edilen Ordu evi binasını n önünden geçerken, Sn. Başbakan bana bu bina da Osmanlılardan kalma değil mi diye sordu. Kendisne bu olayı anlattım. Sn. Başbakan GEORGİEVSKİ  aynen şu cevabı vermiştir. TÜRKLER CENTİLMENCE   DAVRANMIŞ, AYNI ŞEKİLDE SIRPLAR DA BİNAYI AYNEN İNŞA ETMEKLE CENTİLMENCE DAVRANMIŞLARDIR.

Atalarımız nurlar içerisinde yatsınlar

                                                                                                                                                                                                                Şakir  İLYASOĞULLARI

                                                                                                                                                                                                                Tenor  (e) Opera Solist Sanatçısı

                                                                                                                                                                                                                 T.C Üsküp B. elçiliği Kültür (e) Müşaviri