6 Aralık 2024 Cuma
Şakir  İlyasoğulları

Yahya Kemal BEYATLI

Yahya Kemal BEYATLI 

Efendim, bu günkü  yazımızda Türk Åžiirinin bir Çınarı olan merhum Yahya Kemal BEYATLI'dan bahsetmek istiyorum. Birçok okurumuzun da bildiÄŸi gibi bu büyük ÅŸair 1884 Yılında Ãœsküp'te doÄŸmuÅŸ asıl adı Ahmet AGÂH'tır , çocukluk yıllarını ve ilk öğrenimini burada geçirmiÅŸtir. Orta Öğrenimine devam etmek için 1902 yılında Ä°stanbul'a gönderilmiÅŸtir.  Aynı yıl  VEFA Lisesine kaydolmuÅŸ ve bir yıl sonra da dokuz yıl kalacağı PARÄ°S'e gitmiÅŸtir. Fransızca dilini hiç bilmeden gittiÄŸi bu kentte , Fransızca dilini bir yıl içerisinde öğrenmiÅŸ ve 1904 yılında SORBONNE Ãœniversitesinin Siyaset Bilimi Bölümüne kaydolmuÅŸtur. Burada Tarihçi  Abert SOREL'den etkilenmiÅŸtir. Paris'te ayrıca Tiyatro ve tarih konularında çalışmalar yaptı. Bu yoÄŸun tempo ile çalışmalarına devam eden büyük ÅŸair, Sorbonne 'de bölüm deÄŸiÅŸtirerek, Edebiyat Fakültesine kaydolmuÅŸ ancak sosyal çalışmaları nedeniyle buradan mezun olamamıştır. 
1913 yılında İstanbul'a dönen BEYATLI, Darüşşafaka İdadisinde (Lisesinde) Edebiyat ve Tarih öğretmenliği yaptı. 1912 Yılında Balkan Savaşlarıyla ki ben bu Savaşlara HAÇLI SEFERİ diyorum, Rumelinin özellikle ÜSKÜP'ün elden çıkmasından ötürü derin bir üzüntü duymuştur.
Bu arada Ziya GÖKALP,Tevfik FÄ°KRET,Yakup Kadri KARAOSMANOÄžLU gibi ÅŸairlerle tanıştı. Mondoros Mütarekesinin ardından DERGÂH dergisini çıkardı. Büyük Åžair her ne kadar KurtuluÅŸ Savaşı ile ilgili olarak çok az ÅŸiir yazdığı ÅŸeklinde tenkit edilmiÅŸse de ,kurduÄŸu bu Dergide düz yazı ile kaleme aldığı yazılarla Anadolu'da devam eden Milli Mücadeleye  ve Ä°stabnbul'da Kuvay-ı Milliye'ye destek vermiÅŸtir. Bu tarz yazılarını Ä°leri ve Tevhid-i Efkâr Gazetelerinde de sürdürmüştür. Dergâh Dergisi Kadrosunda, Ahmet Hamdi Tanpınar,(Ãœstadın öğrencisi ve ölünceye kadar dostudur) Nurullah Ataç,Ahmet Kudsi Tecer,Abdülhak Åžinasi Hisar gibi isimler yer almıştır. Türk Edebiyat tarihinde Tevfik Fikret, Mehmet Akif Ersoy ve Ahmet HaÅŸim'le birlikte DÖRT ARUZCULAR OLARAK anılır.
KurtuluÅŸ Savaşının ardından Ä°zmir'den Bursa'ya gelen Mustafa Kemal PaÅŸayı karşılamak üzere Darülfünun tarafından gönderilen heyette yer almış ve ATATÃœRK onu Ankara'ya davet edince, kendisine  eÅŸlik etmiÅŸtir.   Fransızca diline çok  iyi vakıf olan Yahya Kemal Beyatlı 1923 yılında Lozan Görüşmelerine danışman olarak katılır. 1923-1926 yılları arasında ise  TBMM 'de Urfa Milletvekili olarak yer alır. 1926 yılında VARÅžOVA'ya Elçi olarak atandı. 1930 yılında ise LÄ°ZBON'a Büyükelçi olarak atandı. Kendisine Madrit Orta ElçiliÄŸi de eklendi. Ä°spanya Kralı XIII . Alfonso ile yakın dostluÄŸu olması hatta Kral ile Tavla oynayacak kadar samimi olması onun ne kadar etkileyici bir kiÅŸiliÄŸe sahip olduÄŸunu göstermektedir. 1933 Yılında Madrit'ten dönen Yahya Kemal 1934 yılında Yozgat Milletvekili olarak Parlamento'ya girer. Daha sonra TekirdaÄŸ Milletvekili oldu. 1943 yılında ise Ä°stanbul'dan  Milletvekili olarak seçildi. 1946 yılındaki seçimlerde Parlamento'ya giremeyen Yahya Kemal Beyatlı, 1947 yılında Pakistan'a Karaçi Büyükelçisi olarak atandı ve 1949 yılında da yaÅŸ haddinden emekli oldu.  YaÅŸamı boyunca hiç evlenmemiÅŸ olan BEYATLI Ankara'da bulunduÄŸu yıllarda Ankara PALAS Otelinde (bu günkü Devlet Konuk Evi)kalan büyük ÅŸair,  1949 yılından sonra Ä°stanbul'da hayata veda edeceÄŸi 2 Kasım 1958 yılına kadar PARK Otelde kalmıştır.  Büyük ustanın ÅŸiirlerini bastırdığı bir kitabı yoktur. Åžiirlerini Edebiyat tarihçisi Nihat Sami BANARLI derlemiÅŸtir. 1956 yılında Hürriyet Gazetesi her hafta onun bir ÅŸiirini yayınlayarak bütün ÅŸiirlerini yayınlamıştır.
Bir Ä°stanbul hayranı olan Beyatlı'nın Dün Gece Bir  Tepeden Sana Baktım Aziz Ä°stanbul , Dönülmez AkÅŸamın Ufkundayız  ve Zil Åžal ve Gül gibi ÅŸiirleri Merhum Münir  Nurettin SELÇUK tarafından bestelenmiÅŸ olup bugün sıkça dinlediÄŸimiz eserlerdir. Ancak ÅŸunu da ifade etmek istiyorum, bu ÅŸarkıları dinleyen bazı dinleyicilerin bu güftelerin  Büyük Åžaire ait olduÄŸunu  bilmediklerine ÅŸahit olmuÅŸ olmam beni üzmüştür. Büyük Usta Yazdığı her ÅŸiirde bir kelime için bile günlerce düşündüğü olmuÅŸtur. Onun tarih bilgisini ve Rumeli'nin kaybından duyduÄŸu üzüntüyü  ÅŸiirlerinde görmek mümkündür." Ãœsküp ki Yıldırım Beyazıt Han Diyârıdır, Evlâd-ı Fatihana Onun Yâdigârıdır", mısraları buna örnektir. Yine aynı ÅŸiirde "Ben girmeden Hayatı Åžafaklandıran çaÄŸa, Bir Sonbaharda Annemi gömdük o TopraÄŸa.Ä°sâ Beyin Fetihle açılmış Mezarlığı ,Hulyâma Ahiret gibi NakÅŸetti varlığı" Mısralarında çok sevdiÄŸi Annesini henüz büluÄŸ çağına girmeden kaybettiÄŸini ve Mezarının da  Ãœsküp'te  Ä°sa Bey (Bugünkü Ä°sa Bey Camisi) Mezarlığında gömüldüğünü anlatır. "Sessiz Gemi" ÅŸiirinde ölüm ancak bu kadar etkileyici bir ÅŸekilde anlatılır. "Artık Demir Alma Günü GelmiÅŸse zamandan, Meçhule Giden Bir Gemi Kalkar Bu Limandan, Sanki Hiç Yolcusu YokmuÅŸ Gibi Sessizce Alır Yol , Sallanmaz Bu Kalkışta Ne Bir Mendil  Ne De Bir Kol." Mısralarında Ölümü düşünmemek mümkün deÄŸildir.
Yahya Kemal Beyatlı'nın Ãœsküpte doÄŸduÄŸu ev Bugünkü Halklar Tiyatrosunun bulunduÄŸu bahçede idi. Ne yazık ki Ãœsküp'te yaÅŸanan 1963 Depreminde bu bina yıkılmıştır. Büyük Ustanın adı  Ãœsküp'te bulunan KÄ°RÄ°L VE METODÄ° Ãœniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Kürsüsünün giriÅŸinde Pirinç Bir Plâket ile anılmaktadır. 2000 Yılında Ãœsküpte T.C. BüyükelçiliÄŸi Kültür MüşavirliÄŸi Görevinde bulunduÄŸum dönemde bu Büyük Åžairimiz Ä°stanbul'da bulunan Rumeli Türkleri DerneÄŸinin tertiplediÄŸi üç günlük bir etkinlikle anılmıştır. Bu büyük Organizasyonu  gerçekleÅŸtiren dönemin Rumeli Türkleri BaÅŸkanı Sn. Lütfü TÃœRKKAN HemÅŸehrimiz  ile DeÄŸerli büyüğüm  Åžair ve Yazar Dostum,Makedonya Kültür eski Bakan Yardımcısı Sn. Fahri KAYA'ya teÅŸekkürü borç bilirim.
Yine 2000 Yılında Makedonya Yetkilileri Ãœsküp'te bir Caddeye YAHYA KEMAL BEYATLI isminin verilmesini ve buna karşılık Ä°stanbul'da Kartal ya da Bakırköy'de bir yerde herhangi bir sokaÄŸa MÄ°LADÄ°NOV KardeÅŸlerinin isminin verilmesini teklif etmiÅŸlerdir. Ancak Makedonyalı Åžairlerin Åžairlik Kariyerleri ile Yahya Kemal Beyatlı'nın kariyerinin denk olmadığı düşüncesiyle  Kültür Bakanlığımızca yerinde bir kararla bu teklif uygun görülmemiÅŸtir. Bu gün için Makedonya ile Ãœlkemizin dostluk iliÅŸkileri malûmdur. ÃœsküP'te herhangi bir caddeye  Büyük Åžairimizin isminin verilmesi zor deÄŸildir. Bu husus sanırım Ãœsküp'te bulunan Kültür MüşavirliÄŸimizin görev alanına girer. 

2 Kasım bu büyük ÅŸairimizin 55 yıl dönümüdür. Bu vesileyle kendisini rahmet ve şükranla anarken , Nurlar içerisinde yatsın diyoruz. 

Åžakir Ä°lyasoÄŸulları 
 
Son Yazıları
Anket
  • Bayramınız Kutlu Olsun
Ãœye GiriÅŸi
Popüler Albümler
Hava Durumu
Namaz Vakitleri
İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı
Piyasalar
Altın Dolar Euro Bist
2.953,70 34,7967 36,8060 9.912,17